STARENJE

Starenje stanovništva se dramatično i fundamentalno promenilo. Distribucija starosti populacije nastavlja radikalno da se menja, uglavnom zbog nivoa feritliteta i napretka u produženju života. Ova transformacija zove se demografska tranzicija i kombinovana je sa epidemiološkom tranzicijom. Produženje životnog veka je rezultat socijalnih i ekonomskih mera, javnog zdravlja i pobedama nad bolestima. Da bi procenat stanovništva starijeg od 64 godine povećali sa 7 na 14%, Francuzima je trebalo 115 godina. Za isti procenat, Amerikancima je bilo potrebno 69 godina, ali su počeli znatno kasnije. Ko kasnije započne rad na ovome, brže postiže rezultat. Japancima je bilo potrebno 26 godina. Kina i Brazil planiraju da to učine za 24 godine. 2020. godina računa se da ce broj starijih od 65 godina na planeti biti veći od broja dece mlađe od 5 godina. Polovinom prošlog veka, odnos je bio 15% : 5% u korist dece mlađe od 5 godina. Lekari koji tada budu radili, lečiće mnogo stariju populaciju. FERTILITET U SVETU Pad fertiliteta je najpre počeo u SAD i Francuskoj na početku 20. veka. Zatim se proširio na ostatak Evrope i celu severnu Ameriku, kao i na deo istočne Azije polovinom prošlog veka. Danas pola čovecanstva živi u zemljama gde se broj stanovnika jedva održava bez značajnijeg pada, odnosno gde zene rađaju dvoje dece. Zatim, smrtnost se značajno smanjila pojavom vakcina, antibiotika, i edukacijom žena u vezi sa odgajanjem dece. Nakon '60, vođenjem računa o prevenciji i lečenju kardiovaskularnih bolesti i smrtnost "starije" populacije je u mnogome smanjena. U 19. veku, prosečni vek je bio 28 godina u Grckoj, 30 godina u Engleskoj, a manje od 25 godina u nekim kolonijama SAD. Već do 1900. godine živelo se u proseku 49 godina. 2006 u SAD muškarci su u proseku živeli 76 godina, a žene 81 godinu . BROJ STANOVNIKA I STAROSNA STRUKTURA 2009. godine bilo nas je 6.8 milijardi, od čega je 11% bilo starije od 60 godina. Japan je bio "najstariji" sa 30%, a za njim je Evropa sa 22% (najviše u Italiji, Nemačkoj i Švedskoj). Afrika ima najmanji broj, svega 5% ili niže. 2050. godine, očekivan prosečni životni vek na planeti će biti 65.4 godine za muškarce i 69.8 godina za žene. U nerazvijenim zemljama za oko 11 godina manje. Bogatiji lično, i živeći u bogatijim zemljama, ljudi žive u proseku 7-8 godina duže, nego siromašni.   Najčešće korišćen odnos je broj ljudi izmedju 15-64 godine, u odnosu na starije od 65g. U sledećih 40 godina, ovaj odnos će u "zapadnim" zemljama pasti sa 4 na 2. Broj zaposlenih će biti sve manji u odnosu na broj ljudi u penziji, tako da se većina zemalja bori da poveća broj godina za odlazak u penziju. Takođe, bogate, "stare" zemlje mogu uvesti veći broj mladih radnika i time pomoći sebi. Ovome treba dodati da je ljudima u godinama potrebna pomoć, jer je procenat invaliditeta kod starjih od 65 godina, oko 25%. Viši stepen opšte edukacije kao i mere prevencije ovaj procenat mogu da smanje, ali ga gojaznost koja je u ekspanziji može povećati. Kasna vezivanja, kasna rođenja deteta, njihov manji broj, ukazuje na to da o ovoj staroj populaciji sa invaliditetom niko blizak neće imati da brine. RAZLOZI UMIRANJA Razlog za umiranje se promeni tokom vekova. Ranije je najveci broj stanovnika umirao zbog infektivnih bolesti i problema pri porođaju ili rođenju. Danas su to neprenosive bolesti, mahom kariovaskularne, šećerna bolest, neurodegenerativne bolesti kao što je Alchajmer i Parkinsonova bolest, kao i maligniteti. ZAKLJUČAK Starenje je prirodni fenomen sa brojnim kratkoročnim i dugoročnim implikacijama na zdravlje, ekonomiju, i naše živote uopšte.   Reference: Cutler D et al: The determinants of mortality. J Econ Perspectives 20:97, 2006 Kinsella K, He W: US Census Bureau, International Population reports, P95/09-1, in An Aging World: 2008. Washington DC, Govt Printing Office 2009 Lopez AD et al: The global and regional burden of disease and risk factors in 2001: Health priorities at the beginning of the millennium. Lancet 367:1747, 2006[PMID: 16731270]  [Full Text] Mathers CD, Loncar D: Projections of global mortality and burden of disease from 2002 to 2030. PLoS Med 3:e442, 2006 Samir KC et al: Projection of populations by level of educational attainment, age and sex for 120 countries for 2005-2050. Demographic Research 22:Article 15, 2010 (online at www.demographic-research.org) Schoeni RF et al: Why is late-life disability declining? Milbank Q 86:47, 2008[PMID: 18307477]  [Full Text] United Nations Dept of International Economic and Social Affairs, Population Division (2010). World Population Ageing 2009. United Nations, NY, 2010 Vaupel JW: Biodemography of human ageing. Nature 464:536, 2010[PMID: 20336136]  [Full Text] Izvor: Amazon